لامپ های تخلیه الکتریکی در گاز بر اثر عبور الکترون های پرانرژی از درون فلز اصلی بخار شده نور تولید می کنند. عملکرد آنها بدین صورت است که عبور جریان الکتریکی از میان گازها باعث یونیزه شدن آنها می شود و همین امر موجب تبدیل انرژی الکتریکی به تابشی و روشن شدن لامپ می گردد. اینگونه لامپ ها به دو گروه کم فشار و پر فشار طبقه بندی شده که در تولید اکثر آنها از گازهای سدیم و جیوه استفاده می شود. لامپ های بخارسدیم کم فشار دارای نور زرد رنگ و لامپ های بخارسدیم پرفشار نور زرد مایل به طلائی دارند که معمولاً از آنها برای روشنایی معابر استفاده می شود. لامپ های تخلیه الکتریکی در گاز پرفشار را HID High Intensity Discharge می نامند و از آنها برای روشنایی محیط های خارجی، معابر، ورزشگاه ها، کارخانجات و فضاهای وسیع استفاده می شود. لامپ های گازی بسته به نوعشان برای راه اندازی و روشن شدن نیاز به وسایل جانبی از قبیل بالاست (Ballast)، جرقه زدن (Igniter)، خازن اصلاح ضریب قدرت (Power Factor Correction Capacitor) دارند. بالاست های لامپ های گازی بصورت مغناطیسی و الکتریکی ساخته می شوند که البته انواع الکتریکی آن ها بروزتر و مناسب تر می باشد. هر یک از این تجهیزات کاربردهای خاصی داشته که بطور مختصر در ادامه ویژگی های آنها را ذکر می کنیم.
لامپهای تخلیـه الکتریکی در گـــاز پرفشــــــار را HID مینامند
و از آنها برای روشنایی محیطهای خارجی، معابر، ورزشگاهها، کارخانجات و فضاهای وسیع استفاده میشود
ارک تیوب سرامیکی با نوردهی و طول عمر بالا، نقاط جوش
قوی جهت افـزایـش مقاومت در بـرابـر شـوک و لـرزههای
احـتـمالـی از مشـخصـههـای ایـــن لامــپ میبـاشـــد
لامپ بخار سدیم پرفشار (بیضوی)
لامپهایی با نور سفید طبیعی و جذاب، طول عمر و بازده
نوری بالا در مکانهایی که تشخیص رنگ طبیعـی اجسـام
جهت نـورپــردازی، اهمیت بالایـی دارد استفـاده میشـود
لامپ متـال هالیـد سـفید و رنگی
بالاست:
در لامپ های گازی از بالاست استفاده می شود. هنگامیکه جریان الکتریکی از میان گاز درون لامپ می گذرد به دلیل یونیزه شدن، مقاومت مسیر عبور جریان کاهش یافته، در نتیجه جریان بیشتری از درون لامپ عبور می کند. افزایش مداوم شدت جریان باعث گرمتر و روشن تر شدن لامپ می گردد اما اگر این افزایش بیش از حد باشد، خرابی لامپ را به همراه دارد. به همین دلیل از بالاست برای محدود کردن شدت جریان عبوری از لامپ استفاده می شود.
جرقه زدن:
از این وسیله بطور معمول در لامپ های گازی سدیم و متال هالید استفاده می شود که وظیفه آن ایجاد ولتاژ بالا در لحظه راه اندازی برای شروع تخلیه گازی در لامپ است و پس از روشن شدن لامپ بطور خودکار از مدار خارج می گردد.
خازن اصلاح ضریب قدرت:
یکی از عوارض استفاده از لامپ گازی و بالاست مغناطیسی، اندوکتانس (Inductance) و ایجاد جریان پس فاز (در اصطلاح جریان از ولتاژ عقب می افتد) است که برای برطرف کردن این امر از خازن هایی در مدار، یا در یک محل مرکزی و یا در داخل چراغ استفاده می شود. این خازن باعث پیش افتادن جریان نسبت به ولتاژ می شود. در واقع اثر پس فاز کردن بالاست به وسیله اثر پیش فاز کردن خازن، متوازن می گردد.
لامپهای بخــار سـدیم قابلیت دیمر شـدن تـا کمتـر از 60% تــوان اسمی را دارنـد
لامپهای گــازی بایــد در حــباب استفــاده شـوند
در هنگام تعویـض لامپ حتمــا از دستکش و تجهیــزات ایمنـی استفــاده نماییــد
از خراشیدن و صدمهزدن به حباب لامپ اجتناب کنید
اینگونه لامپها به دو گروه کمفشار و پرفشار طبقهبندی شده که
در تولید اکثر آنها از گازهای سدیم و جیوه استفـاده میشود. بـه
طور مثال لامپهای بخار سدیم پرفشـار نور زرد مایل به طلایـی
دارنـد که معمولا از آنها برای روشنـایی معابر استفـاده میشـود